Tag: maan

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

‘Onmeetbare’ zwaartekrachtsgolven meten met de maan

Aarde en maan
Foto: NASA

Toen in februari 2016 bekend werd dat het experiment LIGO zwaartekrachtgolven had gemeten, ging er een heel nieuwe wereld open voor astronomen. Eeuwenlang hadden ze vrijwel al hun informatie over het universum uit licht moeten halen. Maar ineens kwam daar een totaal nieuwe vorm bij: trillingen in de ruimtetijd, al voorspeld door Albert Einstein in 1916. Een deel van die trillingen kunnen we alleen niet meten met LIGO of vergelijkbare detectors. De Spaanse natuurkundige Diego Blas en zijn Britse collega Alexander Jenkins hebben nu een manier bedacht om dat toch te doen: door de afstand tot de maan zo nauwkeurig mogelijk in de gaten te houden.

Lees het hele artikel – eerder verschenen in het zomernummer van KIJK – nu integraal op de KIJK-site. Voor het meten van zwaartekrachtsgolven óp de maan: zie mijn artikel in de Eos van mei 2022.

Categorieën
Sterrenkunde

‘Op de maan zijn zuurstof en brandstof te produceren’

ChangE-5 op de maan
Illustratie: China News Service/CC BY 3.0

Als de mensheid straks bases op de maan heeft, is het natuurlijk niet handig als we continu spul vanaf de aarde moeten aanvoeren om de boel daar draaiende te houden. Liever maken we ter plekke de zuurstof die je astronauten inademen en de brandstof die de apparatuur nodig heeft. En dat kan ook, stellen materiaalwetenschapper Yingfang Yao van de Nanjing-universiteit in China en collega’s. Met dank aan de zon én de maan.

Lees het hele bericht bij Scientias.

Categorieën
Sterrenkunde

Aardse data op (of in) de maan?

Vorig jaar schreef Scientias al over plannen om zaden, sporen, sperma en eicellen van 6,7 miljoen soorten op te bergen in gangenstelsels onder het maanoppervlak. Het Amerikaanse bedrijf Lonestar wil iets soortgelijks gaan doen, maar dan met belangrijke data.

“Ik vind het onbegrijpelijk dat we onze kostbaarste bezittingen – onze kennis en data – alleen hier op aarde bewaren”, zegt Chris Stott, CEO van Lonestar, tegenover de Britse IT-site The Register. “We moeten ze veiligstellen op een plek hier ver vandaan.” De maan dus.

Lees het hele bericht bij Scientias.

Leuk, nog een plannetje voor de maan, naast de voorbeelden die ik behandel in het meinummer van Eos. (Zie ook dit bericht voor New Scientist.)

Geen idee wat er allemaal van gaat komen, maar op een bepaalde manier inspireert het me wel. Voelt een beetje als de eerste, heel voorzichtige stapjes richting een The Expanse-achtig zonnestelsel.

Categorieën
Sterrenkunde

Gaat NASA over vijf jaar weer naar de maan?

De Ingenieur juli 2019Vandaag vijftig jaar geleden werd de Apollo 11-missie gelanceerd – en over vijf jaar hoopt NASA weer zoiets voor elkaar te krijgen. Moet kunnen, zou je zeggen; we zijn inmiddels zoveel verder qua techniek dan in de jaren zestig…

Maar dat valt tegen. Hoewel NASA de afgelopen maanden serieus de mouwen lijkt op te stropen om het Artemis-programma letterlijk en figuurlijk van de grond te krijgen, moet er in de praktijk nog zóveel gebeuren dat het zeer de vraag is of 2024 wel haalbaar is. Zeker als die maanlanding geen vlaggenplantmissie moet worden, maar het opstapje naar een bemande reis naar Mars.

Ik schreef er het coververhaal over voor het huidige nummer van De Ingenieur. De digitale versie van het tijdschrift is hier te koop voor 7,50 euro. Een bewerkt fragment kun je lezen op de site van het tijdschrift.

Categorieën
Overige wetenschap

Wat is het oudste ‘voorwerp’ ter wereld?

Hoe oud is het oudste voorwerp op aarde? Dat is een vraag waar je veel kanten mee op kunt. Voor KIJK deed ik mijn best er een bevredigend antwoord op te geven. Met dank aan Luc Amkreutz van het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden en Mariëtte Wolthers van de Universiteit Utrecht.

Categorieën
Sterrenkunde

Waardoor lijken zon en maan even groot?

Vanaf onze aardbol gezien, lijkt de maan even groot als de zon. Maar de zon is natuurlijk vele malen groter. Dus hoe kan dat?

Lees het antwoord op deze lezersvraag op de KIJK-site!

Categorieën
Sterrenkunde

Waarom lijken zon en maan even groot?

Vanaf onze aardbol gezien lijkt de maan even groot als de zon. Maar de zon is natuurlijk vele malen groter. Dus hoe kan dat?

Lees mijn antwoord op deze lezersvraag op de KIJK-site!

Categorieën
Sterrenkunde

Aarde al eeuw begeleid door ‘mini-maantje’

Een maan mogen we de onlangs ontdekte object 2016 HO3 niet noemen. Wel is het het beste, meest stabiele voorbeeld tot nu toe van een zogenoemde quasi-satelliet, zo meldt de NASA.

Lees het hele bericht op de KIJK-site.

Verhelderende animatie van de situatie:

Categorieën
Sterrenkunde

Apollo 14-astronaut Ed Mitchell (85) overleden

Van de twaalf mensen die ooit over de maan liepen, zijn er nu nog maar zeven in leven. Vorige week maakte de NASA namelijk bekend dat Apollo 14-astronaut Ed Mitchell op 85-jarige leeftijd afgelopen donderdag is overleden – één dag voor het 45-jarig jubileum van zijn maanlanding.

Lees het hele bericht op de KIJK-site!

Categorieën
Sterrenkunde

Nieuwe studie: ‘Maan ontstond door frontale botsing’

Dat de maan vormde nadat een planeet-achtig object genaamd Theia op de aarde was gebotst, is iets waar de meeste wetenschappers zich wel in kunnen vinden. Maar wat voor botsing was dat dan precies? Een frontale, stellen de Amerikaanse wetenschapper Edward Young en zijn collega’s naar aanleiding van nieuw onderzoek.

Lees het hele bericht op de KIJK-site – en lees ook vooral even de reacties uit de creationistische en de Niburu-hoek. Zucht.

(Minder storend, maar toch ook wat vermoeiend: de eerste ‘wist ik al’-reactie. Het is niet alsof ik er een geheim van maak dat de theorie ‘maan ontstond uit botsing’ vrij breed geaccepteerd is (zie bovenstaand fragment). Het gaat om de vraag of de samenstelling van aarde en maan verschilt, en daarmee samenhangend: of het een frontale botsing was of eentje onder een hoek. Dit splinternieuwe onderzoek claimt een gelijke samenstelling en een frontale botsing.)