Een paar jaar geleden kwamen Ronald Hanson en collega’s van de TU Delft wereldwijd in het nieuws omdat ze hadden bewezen dat deeltjes elkaar op grote afstand kunnen beïnvloeden. De grote nieuwe stap daarbij was dat alle loopholes – alle manieren waarop die beïnvloeding op afstand misschien toch niet echt was – tegelijkertijd werden gedicht. Toch claimt een artikel dat deze week is gepubliceerd in Nature nóg een loophole te hebben gedicht. Hoe zit dat?
Tag: De Ingenieur
Op aarde wordt hard gewerkt aan telescopen met spiegeldiameters tot 39 m. Maar in de ruimte moeten we het vooralsnog met veel minder doen. Zelfs de in 2020 te lanceren James Webb Space Telescope komt niet verder dan 6,5 m. Willen we meer, dan zullen we dat anders aan moeten pakken, zegt luchtvaart- en ruimtevaarttechnicus Dmitry Savransky (Cornell University). Hij stelt een telescoop van 30 m voor die zichzelf in de ruimte in elkaar kan zetten.
Categorieën
Lander InSight onderweg naar Mars
Vandaag is de Marslander InSight gelanceerd, die moet gaan onderzoeken hoe het binnenste van de rode planeet in elkaar steekt. De lancering vond plaats met een Atlas V-raket vanaf de Vandenberg Air Force Base in California, wat een primeur is. Alle eerdere interplanetaire NASA-missies vertrokken namelijk vanaf het Kennedy Space Center in Cape Canaveral, Florida. Op 26 november komt InSight als het goed is aan bij Mars, na een reis van 484 miljoen km.
Lees het hele bericht op de site van De Ingenieur. Ook leuk; aan boord van dezelfde raket bevinden zich de eerste twee minisatellieten die naar een andere planeet gaan reizen.
Op zijn vroegst komende zaterdag wordt de Marslander InSight gelanceerd – maar die is niet de enige passagier van de Atlas V-raket die vanaf de Vandenberg Air Force Base het luchtruim kiest. Aan boord bevinden zich ook twee identieke minisatellieten, MarCO-A en MarCO-B, die op eigen gelegenheid naar de rode planeet zullen afreizen.
Terwijl je aan het hardlopen bent zelf de energie genereren voor een ledje dat je zichtbaar maakt voor het verkeer? Het zou op termijn mogelijk moeten zijn met het elektronische textiel dat Zweedse onderzoekers hebben ontwikkeld.
We kennen ze allemaal, en we klikken ze bijna allemaal ongelezen weg: de privacyverklaringen die online diensten ons voorschotelen. Niet zo vreemd ook; ze zijn in de regel lang en bepaald niet toegankelijk opgeschreven. Een afgelopen vrijdag gelanceerd programma van Zwitsers-Amerikaanse makelij biedt nu uitkomst: dat pluist op verzoek een privacyverklaring uit en presenteert de kern daarvan op een begrijpelijke manier.
Iedereen die weleens heeft geëxperimenteerd met Apple’s Siri, Microsofts Cortana of een chatbot op een bedrijvenwebsite weet: dergelijke digitale gesprekspartners begrijpen nog lang niet alles wat je tegen ze zegt. Chatbots waar een mens achter schuilgaat doen het dan een stuk beter, maar ja: die zijn weer duurder en trager. Onderzoekers van de Carnegie Mellon University werken nu aan een gulden middenweg: Evorus, een chatbot die mens en computer combineert. Daarbij leert de computer van de mens, waardoor hij het gesprek op den duur steeds zelfstandiger (en dus goedkoper) zal kunnen voeren.
Het Franse project ExTrA richt zich op planeten die vanaf de aarde gezien voor hun ster langs bewegen. Tijdens zo’n overgang of transit blokkeren deze planeten een klein deel van het sterrenlicht, waardoor de ster tijdelijk net iets minder helder is dan normaal. De ExTrA-telescopen moeten die afname in helderheid waarnemen vanaf het aardoppervlak. Dat doen ze met een vrij bescheiden spiegeldiameter van 60 cm, wat toch genoeg zou moeten zijn om planeten te ontdekken die ongeveer zo groot zijn als de aarde.
Lees het hele bericht op de site van De Ingenieur.
Dat je iets op een bepaalde plek kunt laten zweven met wervels van geluid – akoestische levitatie genaamd – was al bekend. Helaas werkte een dergelijke ’trekstraal’ alleen voor deeltjes kleiner dan de golflengte van het gebruikte geluid. Probeer je een groter deeltje gevangen te houden met een geluidswervel, dan begint het daardoor een draaiende beweging te maken. De baan van zo’n deeltje wordt bovendien gaandeweg steeds wijder, totdat het wegschiet. Asier Marzo en collega’s van de University of Bristol hebben daar nu iets op gevonden. Zij houden deeltjes op hun plaats door links- en rechtsdraaiende geluidswervels snel af te wisselen. Dat levert een gecombineerde ‘virtuele wervel’ op, die wél grotere deeltjes voor langere tijd gevangen kan houden.
Categorieën
Big Science in De Ingenieur
Deze week verschenen: de nieuwe De Ingenieur – en als je eens één editie van dit blad wil proberen, laat het dan deze zijn.
Ik schreef namelijk het vijftien pagina’s tellende coververhaal over Big Science: grote wetenschappelijke installaties, vaak met budgetten van boven een miljard euro, om met name natuur- en sterrenkundige problemen aan te pakken.
Het artikel is opgedeeld in tweepaginaverhalen over de zwaartekrachtgolvendetector Einstein Telescope, de European Spallation Source in Zweden, neutrinodetector KM3NeT, kernfusiereactor ITER en de Square Kilometre Array. (Lees hier vast wat korte samenvattingen met mooie foto’s.) Daarop volgt dan nog een artikel over de volgende generatie deeltjesversnellers: wat komt er na de LHC?
Daarnaast schreef ik de rubriek ‘To do’ (lezingen, tentoonstellingen en andere activiteiten) en de boekrecensie over Life 3.0 van Max Tegmark – in totaal meer dan een kwart van het blad!
Niet iets wat ik gauw nog eens zie gebeuren overigens, en al dat schrijfwerk betekende bovendien dat ik in december een deel van de eindredactie uit handen heb moeten geven. (Er zijn grenzen aan wat ik op een dag gedaan krijg.) Maar toch: stiekem best trots!
De digitale versie van deze editie is hier te koop voor 7,50 euro.